Historijat

75+ godina kontinuiranog rada Medicinskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu

Medicinski fakultet u Sarajevu otvara svoja vrata 16. novembra 1946. godine od kada bilježi kontinuirani rad nakon Inicijative za osnivanje Medicinskog fakulteta u Sarajevu koju ministar narodnog zdravlja u Vladi Narodne Republike BiH, prof. dr. Nedo Zec upućuje  Komitetu narodnog zdravlja FNRJ u Beogradu u martu 1946. g. Kao odgovor na pomenutu inicijativu, , Komitet za zaštitu narodnog zdravlja FNRJ na svojoj plenarnoj sjednici u Beogradu, 22. maja 1946. godine, formira komisiju za osnivanje Medicinskog fakulteta u Sarajevu. Na apel tadašnjeg političko-društvenog rukovodstva, studenti iz BiH napuštaju studije medicine upisane u Beogradu i Zagrebu i prelaze na novootvoreni fakultet u Sarajevu. Na prvu godinu se upisuje 296 studenata.

Decembra 1947. godine izvršeno je preseljenje Fakulteta u prve završene prostore. U krugu bivše Opšte državne bolnice “Koševo” izgrađena su 3 amfiteatra (za internu medicinu, hirurgiju i infektivne bolesti). Gradnja Fakulteta je završena 1952. godine, nastava se odvijala vrlo intenzivno, a neki od instituta su već tada bili jako dobro opremljeni. Akademske 1949. /50. godine Fakultet je imao 20 katedri.

Medicinski fakultet Univerziteta u Sarajevu je 1960. godine osnovao stomatološki smjer koji će 1974. godine prerasti u Stomatološki fakultet. Medicinski fakultet je 1974. godine zajedno sa Prirodno-matematičkim fakultetom u Sarajevu, osnovao Farmaceutski fakultet, a iste godine Medicinski fakultet je počeo sa nastavom za polaznike Više medicinske škole.

U periodu do 1954. godine plan nastave je odgovarao klasičnom srednjoevropskom planu sa naročitom pažnjom usmjerenom ka kliničkom dijelu studija i to na način da se u kliničkom dijelu težilo paralelnom izvođenju teorijske i praktične nastave. Studij je trajao 6 godina, a 1954. godine uveden je “block sistem” u nastavi, koji je trajao do 1956. godine.

Zbog nedostatka ljekara u Jugoslaviji Odlukom savezne vlade 1956. godine uveden je 5-to godišnji studij medicine, i na ovom fakultetu bio je na snazi pune 34 godine, sve do akademske 1990/91. godine.

Akademske 1991/92 upisuje se prva i ujedno ratna generacija studenata koji su studij upisali po šetogodišnjem nastavnom planu i programu, po kojem su studenti upisivali i studirali studij opšta Medicina sve do studijske 2002/03. godine kada su izvršene izmjene i dopune nastavnog plana i programa studija Opća medicina, i donesen Revidirani nastavni plan i program studija Medicina.

Od aprila 1992. godine, od početka agresije i rata u Republici Bosni i Hercegovini, Medicinski fakultet Univerziteta u Sarajevu je u kontinuitetu obavljao svoje osnovne aktivnosti — realizaciju nastavne, naučnoistraživačke i stručne aktivnosti. Nastava se tokom ratnog perioda, sve do juna 1995. godine odvijala u turnusima kako bi se sigurnost studenata podigla na viši nivo i spriječilo svakodnevno izlaganje opasnosti od granatiranja i snajperskih aktivnosti. Nastavni proces odvijao se u izuzetno nepovoljnim uvjetima, u djelimično granatiranjem oštećenim prostorima, bez vode, električne energije, grijanja, sa minimalnim zalihama neophodnog materijala za vježbe, nedostatkom literature i stalnom opasnošću za život kako studenata, tako i nastavnog i drugog osoblja na Fakultetu. Kontinuitet realizacije nastave rezultirao je sa kontinuiranom edukacijom doktora medicine, što je bilo od izuzetnog značaja za rad zdravstvenih institucija, kao i za odbranu zemlje. U periodu od maja 1992. do novembra 1995. godine na Medicinskom fakultetu su diplomirala 224 studenta i stekla stručni naziv Doktora medicine. Fakultet je tokom ratnog perioda održao i kontinuitet postdiplomske nastave. On je podrazumijevao polaganje ispita te proceduru prijavljivanja, izrade i odbrane magistarskih radova. U periodu agresije i rata, odbranjeno je 26 magistarskih radova i 21 doktorske disertacije.

Medicinski fakultet u Sarajevu, kao alma mater svih nas, medicinske edukacije i zdravstva u Bosni i Hercegovini, je tokom ratnog perioda otvorio svoja vrata i ponudio raspoložive kapacitete svim fakultetima sarajevskog Univerziteta. Tokom prve tri godine agresije i okruženja Sarajeva, u prostorima Fakulteta je egzistiralo i radilo 11 fakulteta Univerziteta u Sarajevu. Neposredno je realizirana nastava Za potrebe Stomatološkog, Farmaceutskog fakulteta i Više medicinske škole, a aktivno su radili Arhitektonski, Građevinski, Elektrotehnički, Šumarski, Poljoprivredni fakultet, Prirodno-matematički fakultet, Fakultet za fizičku kulturu. U ovome je iskazana i simbolika Medicinskog fakulteta kao prvog nukleusa Univerziteta u sarajevu i značajnog faktora u održanju kontinuiteta rada Univerziteta u Sarajevu tokom agresije i rata u Bosni i Hercegovini.

Postratni period obilježen je intenzivnom obnovom kadrovskih i prostornih kapaciteta Medicinskog fakulteta.

Na skupu u Berlinu Bosna i Hercegovina je 18.09.2003. godine zvanično pristupila i postala članica Bolonjskog procesa. Iste godine uvodi se reforma u okviru visokog obrazovanja u Federaciji BiH. Naredna izmjena nastavnog plana i programa izvršena je 2007. godine donošenjem Reformiranog curriculuma studija Medicina čime je izvršeno usklađivanju curriculuma studija Medicina sa Bolonjskim procesom i sa odredbama  Zakona o visokom obrazovanju Kantona Sarajevo koji je uveo bolonjske principe studiranja. Prva generacija studenata upisana po bolonjskom sistemu studiranja na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu upisana je studijske 2007/08. godine. Kontinuiranim praćenjem rezultata reforme curriculum, iz 2007/08. studijske godine, i stečenim iskustvom vršene su pojedinačne i manje izmjene u silabusima premeta i njihova prilagodba zahtjevima procesa edukacije u medicini i u primjeni Reformiranog (bolonjskog) curriculuma studija, dok je osnovni curriculum ostajao neizmjenjen.

Nakon perioda od šest akademskih godina, jedne generacije studenata koji su diplomirali po reformiranom curriculumu, uz ravnopravnu aktivnu uključenosti studenata svih godina studija, brižljive analize rezultata ranije reforme curriculuma, komparativnu analizu postojećeg curriculuma sa curriculumima vodećih medicinskih fakulteta zemalja iz okruženja i Evropske unije steklo se dovoljno iskustva i znanja za temeljitu izmjenu curriculuma studija medicine na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu. Nastavno naučno vijeće Medicinskog fakulteta je svojom Odlukom broj  01-4-TK-5835/14, od 09. 12. 2014. godine usvojilo revidirani nastavni plan studija Medicine, na osnovu čega se pristupilo izradi Integriranog studijskog programa Medicina.

Nastavni plan i program (curriculum) Integriranog studijskog programa Medicina usvojen je Odlukom Senata Univerziteta u Sarajevu 27.05.2015. godine. Curriculum je po broju kontakt sati nastave harmoniziran sa curriculumima studija medicine zemalja okruženja, zapadnoevropskih zemalja i sa Direktivom Evropske unije  broj 2005/36, odnosno članu 24. Direktive reguliranih profesija, i Direktive 2013/55 Vijeća Evrope. Curriculum sadrži 5535 kontakt sati i 360 (E) CTS kredita, što diplomiranim doktorima medicine sa Medicinskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu osigurava pravo na postupak priznavanjja stečene diplome u svim zemljama regije i Evropske unije

Curriculum je sadržajno veoma sličan curriculumima medicinskih fakulteta Evropske unije i programski je ekvivalentan najsavremenijim curriculumima. Kroz harmonizaciju i prepoznatljivost curriculuma obezbjeđena je mobilnost studenata, ali i nastavnika.

Dekanat kroz historiju

Od osnivanja 1946. godine, Medicinski fakultet Univerziteta u Sarajevu vodile su istaknute ličnosti bosanskohercegovačke medicine i akademske zajednice. Svaki od dekana ostavio je neizbrisiv trag u razvoju Fakulteta, doprinoseći njegovom rastu, internacionalizaciji i akademskoj izvrsnosti. Njihova vizija, posvećenost i liderstvo oblikovali su Medicinski fakultet kakav poznajemo danas.

Dekani Medicinskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu (1947 – danas)

• Prof. dr Aleksandar Sabovljev (1947–1948)
• Prof. dr Vladimir Čavka (1948–1949)
• Prof. dr Blagoje Kovačević (1949–1950)
• Prof. dr Nedo Zec (1950–1951)
• Prof. dr Milivoj Sarvan (1951–1952)
• Prof. dr Pavao Štern (1952–1953)
• Prof. dr Aleksandar Sabovljev (1953–1954)
• Prof. dr Milivoj Sarvan (1954–1955)
• Prof. dr Živojin Ignjačev (1955–1956)
• Prof. dr Blagoje Kovačević (1956–1957)
• Prof. dr Grujica Žarković (1957–1960)
• Prof. dr Ivo Herlinger (1960–1962)
• Prof. dr Grujica Žarković (1962–1964)
• Prof. dr Hajrudin Hadžiselimović (1964–1967)
• Prof. dr Marko Ciglar (1967–1973)
• Prof. dr Hisam Serdarević (1973–1974)
• Prof. dr Esref Sarajlić (1974–1980)
• Prof. dr Aleksandar Nikulin (1980–1982)
• Prof. dr Momir Macanović (1982–1986)
• Prof. dr Antun Lovrinčević (1986–1988)
• Prof. dr Boriša Starović (1988–1992)
• Prof. dr Nedžad Mulabegović (1993–2000)
• Prof. dr Husein Kulenović (2000–2003)
• Prof. dr Osman Durić (2003–2006)
• Prof. dr Bakir Mehić (2006–2014)
• Prof. dr Almira Hadžović-Džuvo (2014–2017)
• Prof. dr Semra Čavaljuga (2017–2021)